ATATÜRK Üniversitesi İktisadi ve Yönetimsel Bilimler Fakültesi öğretim abonesi Prof. Dr. Kerem Karabulut, 1994 senesinde ilk kere gündeme gelen Kars-Iğdır-Nahçıvan tren yolu projesinin Azerbaycan‘ın Karabağ’ı geri almasından sonra uygulamaya geçirilmesinin zamanının geldiğini söyledi.
Azerbaycan’ın Ermenistan’ın işgali altındaki Karabağ’ı kurtarmasından sonra bölgede ekonomik projeler gündeme gelmeye başladı. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve Yönetimsel Bilimler Fakültesi öğretim abonesi Prof. Dr. Kerem Karabulut, Kars-Iğdır-Nahçıvan tren yolu projesinin yaşama geçirilmesinin müddeti geldiğini belirtti. İlk olarak 1994 senesinde gündeme gelen projenin Karabağ topraklarının işgal altında olması nedeniyle reelleştirilemediğini ifade eden Prof.Dr. Karabulut, 2005 senesinde yine gündeme gelen projenin yeniden ileri bir tarihe ertelendiği bilgisini verdi. Azerbaycan’ın Karabağ’ı geri almasından sonra tren yolu hattının başlaması gerektiğini kaydolan Karabulut, “Projeyle bir anlamda kıtalararası iletişimler, ummanlarla bizim denizlerimizin birleştirilerek Türkiye’nin, Avrupa’nın öbür kıtaların, Afrika’nın mahsullerini, orta Asya’nın en uç noktasına, Çin’e, Pekin’e kadar eriştirilecek. Ben buna ‘demirden ipek yolu’ ya da ‘denizden İpekyolu’ diyorum. Mahsuller, Cebelitarık, Süveyş kanalından gelip İzmir Çandarlı’dan trene aktarılabilir ya da doğrudan denizden Hopa Limanına getirilip buradan Erzurum, Kars’a eriştirilerek Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine eriştirecek bir proje. Rota olarak mahallî ama tesir olarak kıtasal bir tesire sahip çok ehemmiyetli bir proje. Karabağ galibiyeti sonrası Azerbaycan antresinin kurulacak olması nedeniyle Bakümülatör-Tiflis-Kars kolu gibi faal çalışan hatta ikinci olarak Kars-Iğdır-Nahçıvan tren kolu ilave edildi mi buradan mahsuller bölgeye dağılacak hem Türkiye kazanacak hem de dünya ile bütünleşmiş olacak” dedi.
Demiryolu hattının Karabağ’ın inşası sürecinde de kullanılacağını kaydolan Karabulut, “Karabağ’ın inşası açısından Türk inşaat sektörüne büyük bir alan açılmış oldu. Türkiye inşaat sektöründe dünya 3’üncüsü bir ülke. Özellikle Nahçıvan holü açılınca Erzurum’daki iş alanı, ticaretle uğraşanlar bölgenin tam kesimleri bu fırsatlardan yararlanma avantajı tutabilecekler. Tren yoluyla inşaat malzemelerinin taşınması daha rahat olacak. Türk inşaat sektörünün düşük maliyetle katkısını ve hasılatını artırmasının yanında, Karabağ’daki imalin de Türkiye üzerinden Avrupa ülkelerine erişmesini sağlayarak ciddi bir sinerji yaratacaktır. Bu hattın yaşama geçmesi ile bölge kentleri, ilçeleri ve hatta köylerine batıdan tersine göç yaşanabilecektir. Hat rotasındaki imalin Nahcivan-Bakümülatör-Aşgabat ve hatta Çin’e erişimi sağlanabileceği için hem tarım ve hayvancılık hem de sanayi sektörü gelişim gösterecektir. Kars-Tiflis-Bakümülatör’den sonra demirden İpekyolu’nun kollarından birisi daha bitirilerek rotadaki tüm ülkelerin kültürel etkileşimleri süratlenecektir. Türkiye-Azerbaycan arasındaki mahsul ticaretinin erişim maliyeti yarıdan fazla düşecektir. Turizm hareketliliği çoğalacaktır. Zira erişim maliyetleri takribî üçte iki seviyesinde eksiliş gösterecektir. Özellikle Nahcivan-Azerbaycan antresinin açılması ve Karabağ iletişimli turizm faaliyetleri ehemmiyetli seviyede çoğalacaktır” diye konuştu.DEMİRYOLU AĞI İYİ ÖRÜLMÜŞ BÖLGELERDE KALKINMAUlaştırmada en ucuz sektörün deniz yolu, ikincisinin ise demiryolu olduğunu kaydolan Bulut, şunları söyledi: “Bizim iktisat alanında kalkınma literatüründe şu vurgu vardır: Denize kıyı olan ülkelerde kalkınma her zaman süratli olabilmektedir. Ancak denize kıyısı olmayan ülkelerin kalkınma misali ise demiryolu ağı iyi örülmüş bölgeler olabilmektedir. Bu iktisat literatürünün kabul görmüş hakikatidir. Hem ülkemiz açısından hem ekonomik açıdan geride olan bölgemiz açısından büyük bir fırsat yaratıyor. Kars-Iğdır-Nahçıvan arası takribî 200 km. Erzurum-Kars arası da takribî 200 km. Yaklaşık 400 kmlik bir yol sonrası Nahçıvan ya da Azerbaycan topraklarına girmiş olacağız. Azerbaycan, topraklarından Hazar, oradan da Türk dünyası, Rus pazarı ve Çin’e kadar erişim. Oradaki mahsuller de aynı yol rotasıyla Avrupa’ya tren yoluyla eriştirilmesi olası.”IĞDIR’IN EHEMMİYETİ 3 KAT DAHA ÇOĞALACAKIğdır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Kamil Arslan, Prof. Dr. Kerem Karabulut’un gündeme getirdiği Kars-Iğdır-Nahçıvan Demiryolu Projesinin Iğdır’ın ehemmiyetini 3 kat daha artıracağını söyledi. Arslan, “Iğdır işadamları olarak yaptığımız ihracat Türkiye genelinde iyi bir noktada. Biz 146 milyon dolar ihracat yapıyoruz. Nahçıvan üzerinden Azerbaycan ya da İran üzerinden ihracatımızı hakikatleştiriyoruz. Bu holün açılması ve tren hattının devreye girmesiyle bölgemiz ehemmiyet kazanacak, ihracatımız daha da basitleşecek. Dış ticaretin yanısıra kültür ve turizm mevzusunda da ehemmiyetli büyüme sağlanacaktır” dedi,
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
En güncel tarım haberleri habertarim.net farkıyla sunulmuştur
Son Dakika Tarım Haberleri için tıklayın.
